GNU GENEL KAMU LİSANSI NEDİR?

GNU Genel Kamu Lisansı (GNU General Public License – “GPL”), Richard Stallman tarafından kurulan Özgür Yazılım Vakfı (Free Software Foundation – “FSF”) tarafından hazırlanan ve Özgür Yazılım (Free Software) kavram ve anlayışı üzerine inşa edilmiş bir lisans türüdür.

GNU Genel Kamu Lisansının 1989, 1991 ve 2007 yıllarında hazırlanan üç versiyonu mevcuttur. GNU Kamu Lisansı, “özgür yazılımın” kullanıcılar tarafından değiştirilebilmesini, paylaşılabilmesini ve kaynak koda erişilebilmesini sağlar.

FSF’nin Genel Kamu Lisansının yanı sıra; “kod kitaplıkları” (library) için hazırlanmış GNU Kıstılı Genel Kamu Lisansı (GNU Lesser General Public License – GNU LGPL) ve ağ ortamında sunulan/kullanılan hizmetler için hazırlanan GNU Affero Genel Kamu Lisansı (GNU Affero General Public License – GNU AGPL) lisansları da mevcuttur.

YAZILIMEVLERİ TARAFINDAN BİLİNMESİ GEREKENLER

GPL’e tabi bir yazılım için lisans alınmadan ve/veya bu yazılım, YAZILIMEVLERİ tarafından geliştirilecek yazılımda kullanılmadan önce söz konusu lisans koşullarının dikkatlice incelenmesi gerekir. GPL’e tabi bir yazılım için aşağıdaki lisans koşullarının geçerli olacağı unutulmamalıdır:

• GPL, Lisans Alana söz konusu Yazılımı sınırsız kullanma ve Yazılımın tıpkı kopyalarını çoğaltma ve dağıtma hakkı vermektedir. Yazılımın “kaynak kodu ile birlikte dağıtılması” ve kullanıcılar tarafından kaynak koda ulaşılabilmesi gerekir.
• GPL uyarınca Lisans Alanın, Yazılımı değiştirme (işleme) hakkı da bulunmaktadır. Bu hakkın ön koşulu ise; “İşleme Yazılımın” da GPL’e tabi olmasıdır. Lisans Alan, “İşleme Yazılımı”, yalnızca şirket içinde yani “dahili” olarak kullanırsa; ilgili kaynak kodunu ifşa etmek veya üçüncü şahıslarla paylaşmak zorunda değildir. Ancak Lisans Alan, İşleme Yazılımı herhangi bir şekilde üçüncü şahıslara/kamuya yayınlarsa; GPL uyarınca ilgili kaynak kodunu yazılım kullanıcılarına açık hale getirmesi gerekir. Kaynak kodun, internet üzerinde paylaşmak yerine “talep halinde” ilgili kullanıcılara iletilmesi de mümkündür. Ancak kaynak kodu vermekten imtina edilmesi mümkün değildir. Aksi takdirde GPL hükümleri ihlal edilmiş olur.
• GPL, İşleme Yazılımın bedelli veya bedelsiz olarak lisanslanmasına müdahale etmez. Bununla birlikte, İşleme Yazılımı bedelli olarak alan kullanıcı da GPL hükümlerine tabi olacağından; İşleme Yazılımı değiştirme ve bedelli veya bedelsiz olarak dağıtma hakkına sahip olacaktır.
• GPL, GPL konusu yazılımın; başka yazılımlarla birlikte kullanılarak yeni yazılımlar geliştirilmesine imkan verir. Diğer yazılımların GPL’e tabi olup olmaması, bu aşamada bir önem teşkil etmez. Ancak GPL’e tabi yazılımkullanılarak meydana getirilen yeni yazılım da; kural olarak GPL’e tabi olacaktır.

Bu noktada, GPL’e tabi kodun/yazılımın; geliştirilen yazılımda ne şekilde kullanıldığı teknik açıdan önem teşkil eder.

GPL’E TABİ KOD KULLANILAN YAZILIMA İLİŞKİN KAYITLAR

Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukuku kapsamında üçüncü şahıs haklarının ihlal edilmemesi ve ciddi ihlal/tazminat iddialarıyla karşılaşılmaması için; YAZILIMEVLERİNİN, geliştirecekleri Yazılımda açık kaynak kodların ne şekilde kullanacaklarını doğru tespit etmeleri ve kendi son kullanıcılarıyla akdedecekleri lisans ve danışmanlık sözleşmelerinde bu hususların tam ve doğru olarak düzenlenmesi çok büyük önem teşkil etmektedir.

Av. Sinem Birsin